Deste desexo polo saber quizais poderíamos dicir algo máis. Para elo cómpre visitar á unha cuestión que perfunde á ciencia dende Guillerme Ockham: “…En igualdade de condicións, a explicación máis sinxela adoita ser a máis probabél...”.

Porén, cómpre facer un par de precisións antes de que todos os físicos e científicos do mundo desboten dos seus miolos a complexidade. En primeiro lugar, Ockham só lle deu forma de aforismo a algo que xa estaba presente como principio metodolóxico na filosofía medieval:“…Pluralitas non est ponenda sine necessitate…”.(2)

En realidade Ockham fala dunha cuestión de preferencia: cando unha ou dúas explicacións ofrécense para un fenómeno, o preferíbel é a explicación completa e sinxela.

Se retornamos ás consideracións máis humanas, a navalla de Ockham esculpe o sinxelo porque é preferíbel, porque debe ser unha aspiración e, ademáis, en moitas ocasións conduce ao progreso do pensamento e da civilización. Agora ben, a cercenación da pluralidade como única norma a seguir pode entrar de cheo no mito grego (a superación mediante o logos incluía como necesidade unha curiosidade que fuxise das explicacións sinxelas e tranquilizadoras) e no terreo do capitalismo (o eslogan como enunciado dotado de plusvalía). E temos moitas destas alienacións na atención á saúde mental de hoxe en día, das epistemolóxicas e das económicas.

O saber ao redor do sufrimento mental semella estar sempre no precipicio do determinismo e do reduccionismo. Na súa historia, houbo exemplos suficientes para que todos tomáramos boa nota e procurásemos non repetir erros. Porén, tal sufrimiento semella colocar aos ás seres humanos que o contemplan nunha precariedade do seu entendemento que lles leva a acubillarse nunha explicación sinxela aínda que falsa e prexudicial.

A finais de outubro, logo dun tempo de moito traballo, a AGSM-AEN celebrou as primeiras xornadas deste novo tempo co título “Do que está en crise”. Acudiron moitos profesionais de todas as áreas sanitarias de Galiza, as ponencias foron do máis interesante, recibiunos o Decano da Facultade de Medicina, estivo con nós a Vicepresidenta da AEN e pechou Fernando Colina cunha fantástica conferencia de clausura. Sen embargo, o máis salientábel foi a posta en marcha dun diálogo riguroso e serio entre todos os presentes. Non son quen de reducir todo o falado a un eslógan ou a unha explicación tranquilizadora. Claro que a multidisciplinariedade é complexa, o escoitar teorías e aproximación ben distintas é complexo e… a saúde mental é complexa.